Ngon sao cá chốt Cà Mau, canh chua kho sả nhớ nhau lại về

Xuồng ghe tấp nập ở chợ nổi, vùng sông nước Cà Mau

Vùng sông nước Cà Mau có nhiều tôm cá hải sản, và ở đây, cá chốt cũng nhiều vô số kể. Mặc dầu không được liệt vào hàng đặc sản nổi tiếng như cá bổi, cá khoai nhưng cá chốt là món ăn ngon, đậm chất dân dã nơi đây. Trong những lúc “trà dư tửu hậu” hay những câu chuyện quanh bàn nhậu người ta vẫn thường hay kể cho nhau nghe chuyện bắt cá chốt bằng ba ngón tay hay chuyện cái hồi “Gia Long tẩu quốc” được đãi mắm cá chốt với trái bần chua, để thấy rằng con cá chốt gắn bó với người Cà Mau đã bao đời!

Cá chốt có mặt ở hầu hết các tỉnh miền Tây nhưng từ Huế trở ra Bắc người ta còn gọi với tên khác là cá ngạnh

Cá chốt có nhiều lúc trời chuyển mùa, sa mưa, đây cũng là lúc cá chốt vào mùa sinh sản, con nào con nấy bụng ôm đầy trứng, lội ngược dòng tìm lên đồng lên ruộng đẻ trứng.

Bắt cá chốt có nhiều cách từ giăng lưới, câu, chài, khoét hố ven sông đến tát đìa, thuốc cá nhưng có lẽ thú vị và độc đáo nhất là bắt cá chốt bằng tay vẫn còn lưu truyền trong những câu chuyện, giai thoại kể về cá chốt.

Ăn cá chốt ngon nhất là vào mùa mưa, con nào con nấy bụng ôm đầy trứng rất hấp dẫn

Nếu trước kia, người giàu ăn thịt, người nghèo ăn cá thì bây giờ, bể dâu thay đổi, người giàu ăn cá, người nghèo ăn thịt. Mà cũng bởi, con cá chốt sinh ra trong tự nhiên, lớn lên từ thiên nhiên, không chăn không nuôi, không chất kích thích tăng trưởng nên thịt cá vẫn giữ được vị ngon của đồng quê do vậy vẫn được nhiều người ưa thích và trở thành món ngon ở nhà hàng, quán ngon.

Thịt cá chốt chắc, ngọt và có cái vị béo của cá da trơn, có thể chế biến thành nhiều món như nấu canh, kho, chiên, nướng. Nhưng nói đến cá chốt người ta thường hay nghĩ ngay đến cá chốt kho sả, mà cũng đúng thôi, hôm nào nhà có làm món cá chốt kho sả, mùi cá kho từ dưới bếp bốc lên thơm nức là bụng thấy đói cồn cào không nhịn lâu được, nhiều khi ăn hết cá rồi vẫn thấy thèm thuồng, lấy đũa quẹt quẹt nồi mút mút, muốn ăn thêm nữa.

Cá chốt kho sả ớt, món quê mộc mạc dễ làm và cũng dễ để người ta quẹt nồi vì còn thèm ăn nữa

Mùa mưa đến là lúc cành me thay lá cũng là lúc cá chốt ôm trứng vào mùa sinh sản, cái vị chua thanh của lá me non kết hợp với cái vị béo của cá, cái vị bùi của trứng thì khó có món nào sánh bằng! Cá chốt nấu lá me non không những là món ngon đượm tình quê mà còn là món ăn gắn chặt với tuổi thơ và ký ức của bao người. Nhiều người xa quê, bất chợt thấy lá me non lại nao nao nhớ quê, nhớ cái thủa nào tắm sông bắt cá, hái lá me non để mẹ nấu cho nồi canh chua cá chốt, nhớ những buổi chiều mưa mẹ ru ầu ơ…

“Ví dầu cầu ván đóng đinh

Cầu tre lắc lẻo gập ghình khó đi

Khó đi mẹ dắt con đi

Con đi trường học mẹ đi trường đời”

Cá chốt nấu lá me non, món ngon đượm tình quê và gắn với ký ức biết bao người

Nói đến miền Tây là nói đến mắm, nói đến Cà Mau cũng vậy, vùng sông nước Cà Mau có nhiều loài hải sản tôm cá nên cũng có nhiều loại mắm ngon nổi tiếng. Mặc dù không nổi tiếng như mắm cá lóc, mắm cá sặc nhưng mắm cá chốt ở Cà Mau cũng là một loại mắm ngon, khó bỏ qua. Nếu được ăn mắm cá chốt với những loại rau vườn, chuối chát, bần chua thì là một trải nghiệm khó quên khi đến vùng đất Cà Mau.

Mắm cá chốt ăn với bần chua, món ngon dân dã ở vùng đất phương Nam

Với nhiều người, du lịch là để thưởng thức những món ngon, lạ, đặc sản mỗi vùng miền. Nhưng nếu đến Cà Mau những ngày mưa thưởng thức món cá chốt kho sả, canh chua cá chốt sẽ khiến nhiều người khó quên, nhớ nhiều lắm, để rồi khi xa thầm ước một lần về.

“Cà Mau ơi xa rồi có nhớ

Đất với người vương bước chân tôi?

Mấy năm rồi bóng xưa biền biệt

Ước một lần về để thăm nhau!”